BUOD NG "SI BINIBINING PHATHUPATS"
SI BINIBINING PHATHUPATS
Ni Juan Crisostomo Soto
Si Binibining Yeyeng ay isang Pilipinang Kapampangan
na kitang kita sa sa katawan ang pagka Pilipino. Punung-puno siya ng kolorete
sa mukha. Ngunit dahil mahirap lamang sila ay pagtitinda ang kanilang ikinabubuhay.
Sa kabilang dako, sa pagtahimik ng rebolusyon ay nabuksan ang mga paaralan sa
tulong ng pamahalaang militar ng Amerika. Ang mga kawal na naging suki ni
Binibining Yeyeng sa kanyang pagtitinda ay naging mga guro sa paaralaan.
Pinilit siyang papasukin ng mga kawal upang siya ay matuto at sila ay
magkaintindihan. Makalipas ang ilang araw ay nakapagsasalita na ng Ingles si
Binibining Yeyeng. Sa paglipas ng ilang buwan ay pinadala siya ng mga gurong
kawal sa ibang bayan upang magturo. Nabihasa si Binibining Yeyeng sa
pagsasalita ng Ingles. Sa paglipas ng panahon ay hindi na siya lubusang
nakapagsasalita ng Kapampangan dahil sinasabi niyang nakalimutan na raw niya
ito. Sinabi niyang matigas daw ang Kapampangan at nababaluktot ang kanyang dila
kaya kailanman ay hindi na siya makakapagsalita nito ng tuwid at mananatili na
siyang utal dito. Nalaman ng ibang kakilala ni Binibining Yeyeng ang kanyang
sinabi kaya pinalitaan nila ang kanyang pangalan. Mula Binibining Yeyeng ay
ginawa nila itong “Binibining Phathupats”, pangalang hango sa malapad niyang
balakang na pilit iniipit sa Pahang mahigpit ang balot. Nakalimutan na ng mga
tao ang Yeyeng na dati niyang malambing na palayaw.
Lumipas ang panahon at may isang pista o “velada” sa
bayan ang dinaluhan ni Binibining Phathupats. Doon ay may nakita siyang isang
pahayagang Kapampangan, ngunit nang makitang Kapampangan ay lumabi siya at
nagsalita ng Kapampangan. Sa pagpapatuloy ng kasiyahan ay nagkaroon ng
diskusyon ukol sa isyung pagkalimot sa pagsasalita ng Kapampangan ni Binibining
Phathupats. Lumabas ang pilit na pagkukubli ni Binibining Phathupats ng kanyang
pagiging isang Pilipino at pilit na pakikibagay sa mga Amerikano. Napahiya siya
sa harap ng maraming tao. Sigawan, palakpakan, at halakhakan ang narining sa
buong lugar. Hindi na nakatiis si Binibining Phathupats at nagkandarapa siyang
lumabas sa daan dahil sa inis at hiya. “Paalam, binibining hindi marunong ng
Kapampangan. Paalam, Binibining Alice Roosevelt! Paalaam, Binibining Phathupats”,
mga salitang binitawan ng mga tao.
Napakarami nang mga Binibining Phathupats sa panahon
ngayon. Mga taong kinakalimutan na ang sariling wika. Mga taong ikinahihiya ang
sariling wika dahil nakakapagsalitaa na sila ng wikang Ingles.
No comments:
Post a Comment